sobota, 15 listopada 2014

Gąbki




  • są to zwierzęta beztkankowe 
  • żyją w wodach słonych (morskich i w oceanie) rzadko słodkich
  • prowadzą osiadły tryb życia 
  • występują zazwyczaj w koloniach    
  • zbudowane są z dwóch warstw komórek 
  • mają postać worka przytwierdzonego do podłoża o ścianach z licznymi otworami
  • jako jedyne zwierzęta nie mają otworu gębowego 
  • otwór wylotowy znajduję się po stronie górnej
  • mają wysokość od 1 mm do 1 m 
  • gąbki rozmnażają się bezpłciowo jaki płciowo
    Bezpłciowo:
    - fragmentacja - oddzielenie części kolonii, a następnie regeneracja  jej brakującego fragmentu
    - podział - występuję rzadko i polega na podziale ciała osobnika wzdłuż jego osi ciała
    - pączkowanie - na powierzchni ciała gąbki pojawia się wypukłość, która rośnie i rozwija się w nowe zwierzę
    Płciowo:Duża ilość gąbek rozwija się w ten sposób. Są to osobniki obojnacze lub rozdzielnopłciowe. Gąbki nie maja gonad. Ich gamety powstają z amebocytu. Dojrzałe plemniki przemieszczają się z mezoglei do spongocelu, następnie opuszczają macierzysty organizm przez otwór wyrzutowy. Dzięki obecności wody przedostają się na inne osobniki, gdzie są wychwytywane przez choanocyty i transportowane do mezoglei. Tam zapładniają komórki jajowe. Z zapłodnienia powstają urzęsiona, swobodnie pływając larwa, która opuszcza ciało osobnika macierzystego. Po pewnym czasie opada na podłoże, przyczepia się do niego i dorasta.
     

Budowa gąbki 






ORGANELLA
OPIS
pora (ostia)
otwory w ścianach gąbek, które prowadzą do wewnętrznej jamy lub do bardziej rozbudowanych kanałów; przez ostia wpływa woda
mezoglea
bezpostaciowa, galaretowata masa między ekto- i endodermą, w której spotykamy amebocyty, plankton, komórki wytwarzające elementy szkieletowe, bakterie (organizmy te dostały się do wnętrza wraz z wodą, osiadły na kołnierzykach choanocytów, aż w końcu zostały strawione na drodze endocytozy)
pinakocyt
płaskie komórki, z których zbudowana jest zewnętrzna warstwa gąbki
choanocyt
kołnierzykowe komórki, z których zbudowana jest wewnętrzna warstwa gąbki; każdy choanocyt ma wić, a wokół niej plazmatyczny kołnierzyk – ruch wszystkich wici powoduje przepływ wody przez gąbkę
otwór odpływowy (wyrzutowy)
otwór, przez który wypływa woda
spikule
drobne igiełki tkwiące w mezoglei, stanowiące szkielet; zbudowane z węglanu wapnia lub krzemionki i są spojone substancją białkową przypominającą keratynę, zwaną sponginą
amebocyty
ruchliwe komórki znajdujące się w mezoglei, którą wytwarzają; produkują też węglan wapnia i krzemionkę, gromadzą zbędne produkty przemiany materii, trawią pokarm przyjmowany od choanocytów

Wyróżniamy 3 typy budowy gąbek 

oraz 3 gromady gąbek 

Mają szkielet zbudowany z węglanu wapnia (CaCO3)
Mają szkielet zbudowany z krzemionki (SiO2)
Mogą mieć szkielet krzemionkowy, sponginowy (sub. Organiczna o charakterze białkowym)






Sycon
Staurocalyptus
Nadecznik stawowy

znaczenie: 

  • są bioindykatorami 
  • stanowią pokarm dla niektórych bezkręgowców 
  • jublilerstwo
  • jako gąbki do mycia 
  • dekoracja  
  • jod do leczenia chorób z niedoborem tego pierwistka 
  • chłoną krew - stosowane w medycynie 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz